دریاچه نئور استان اردبیل
ریشه اسم نئور کلمهای مغولی است در زبان مغولی به دریاچه نئور میگویند[۵] و در ترکی آذربایجانی به دریاچه کوچکی که رودخانهای به آن نمیریزد نئور گفته میشود. در جمهوری آذربایجان سه دریاچه با نامهای آجی نئور (در شهرستان شکی) نئور (شهرستان قاخ) و نئور (شهرستان قبله) وجود دارد.
این دریاچه در ۴۸ کیلومتری جنوب شرقی اردبیل بهطرف خلخال در یکی از درههای کوهستان باغرو و در ارتفاع ۲۵۰۰ متری از سطح دریا با مساحتی بالغ بر ۲۱۰ هکتار مشتمل بر دو دریاچه کوچک و بزرگ است که در فصل بهار به هم میپیوندند و دریاچه واحد را به وجود میآورند و عمق متوسط ۵ متر است.
دانشنامه جهان اسلام این دریاچه را بخشی از جغرافیای منطقه شمالی تالش، در ۴۸ کیلومتری جنوب شرقی شهر اردبیل و چهار کیلومتری آبادی عباسآباد، در ارتفاع ۵۰۰، ۲ متری معرفی کردهاست.
سیمای عمومی
دریاچه نئور یک دریاچه طبیعی و آب شیرین میباشد در بلندیهای باختری رشته کوه باغرو بر روی ولکانیت پرفیر آندزیتی – ائوسن بالایی ایجاد شدهاست. در سال ۱۳۶۶ به منظور ذخیره آب جهت استفادههای کشاورزی سدی در تنها خروجی دریاچه (قانلی دره) احداث و مورد بهرهبرداری قرار گرفت .
بارندگی مناسب و وجود چشمههای فراوان سبب پایداری وضعیت دریاچه شده ضمن آنکه هوای مطبوع منطقه زمینه بسیار مناسبی برای جذب گردشگر خصوصاً در اوقات گرم سال را فراهم کردهاست. این منطقه دارای پوشش گیاهی متنوعی از گیاهان خشکی زی و آبزی است. دریاچه نئور زیستگاه برخی از گونههای پرندگان مهاجر عبوری است.
محدوده دریاچه نئور، به دلیل ضوابط خاص موجود بر این منطقه، که بهعنوان یک منطقه حفاظت شده زیستمحیطی تحت نظارت سازمان حفاظت محیط زیست قرار دارد. شکار هر گونه پرنده آبی در این دریاچه ممنوع بوده لذا عوامل خاص طبیعی و انسانی حیات وحش این منطقه را تهدید نمیکند. ارزش تالابها: این دریاچه دارای ارزشهای زیستگاهی – اکوتوریستی – زنبور داری – کشاورزی و دامداری می با شد.
با تاکید مدیر ملی طرح حفاظت از تالابهای کشور، رضا کریمی نماینده مجلس شورای اسلامی، مدیرکل حفاظت محیط زیست استان اردبیل ،فرماندار اردبیل مبنی بر حفاظت از دریاچه نئور در اردبیل با مشاهده مهاجم کاراس از سال ۸۴ در دریاچه نئور، باعث تغییر در اکوسیستم، زنجیره غذایی و به تبع آن باعث از بین رفتن میگوی گاماروس، گونه شاخص دریاچه شده است که از سال ۱۳۹۳ اقدامات اجرایی برای برگرداندن آن به حالت اولیه آغاز شده است.
منبع تأمینکننده آب
نزولات جوی منبع اصلی تأمین آب چشمههای ورودی و دریاچه میباشد. در اطراف دریاچه چشمههای گسلی فراوانی وجود دارد که دبی آب این چشمهها بر حسب مقادیر نزولات برفی سالیانه و پایداری برف چالها در ایام گرم و موقعیت آنها متفاوت میباشد. وجود چشمههای متعدد حوضه آبریز دریاچه نئور از مهمترین منابع تأمین آب دریاچه بهشمار میرود.
ماهیگیری
این دریاچه دارای نوعی ماهی به نام قزلآلای رنگین کمان میباشد. هر ساله به میزان اندک بچه ماهی قزل آلای رنگین کمان جهت کنترل جمعیت گامارسهای موجود در دریاچههای رهاسازی میگردد. در شهریورماه مسابقه تفریحی تحت عنوان «مسابقه ماهیگیری» در این دریاچه بین دوستداران صید ماهی انجام میشود.
ماهیهای دریاچه نئور هر سال پیش از زمستان صید و جمعآوری میشوند زیرا در اثر یخ زدن دریاچه این ماهیها نمیتوانند در زمستان زنده بمانند و پس از زمستان دوباره ماهیهای کوچک پرورشی در نئور رها میشوند.
راههای دسترسی به دریاچه
راه اصلی برای رسیدن به دریاچه:
پس از طی حدود ۳۵ کیلومتر از شهر اردبیل به سمت شهر خلخال به ده بودالالو میرسیم. سپس میبایست جادهای به طول ۱۳ کیلومتر را به سمت بالای کوه طی کرده و پس از گذر از کنار روستای عباسآباد (در فاصله ۸ کیلومتری جاده و ۵ کیلومتری دریاچه) به دریاچه رسید. جاده کوهستانی برای رسیدن به این دریاچه آسفالت بوده، ولی جاده دور دریاچه خاکی میباشد.
مسیرهای کوهنوردی و گردشگری:
هشتپر (تالش)، ریک، کیشون بن، شیله وشت، مریان، قلعه جوق، حفظآباد و عباسآباد.
هشتپر (تالش)- ریک، کیشون بن، رزه، بسک، اسبومار، دَسر، کانتی کت، ضلع شرقی دریاچه
هشتپر (تالش)- ریک، کیشون بن، رزه، بسک، سوباتان (سووتن)، آبشار ورزان، گزنه هونی، ضلع شرقی دریاچه
خلخال، گیوی، فاراب، قره قشلاق، کزور، خلفلو، هل آباد، حفظآباد و عباسآباد.
اردبیل، هیر، شبلو و عباسآباد.