معرفی بخش های مختلف صحن های حرم امام رضا (ع)

در ذهن بخش بزرگی از زائرین، کلمه حرم ،ضریح مقدسی را تداعی میکند. اما در معنی واقعی ،حرم به فضای مربعی شکلی که در آن بقعه مبارکه ای قرار دارد و شامل گنبد، سنگ مرقد و ضریح مقدس است ،گفته میشود. حرم ها از طریق صفه‌‌هایی به داخل و خارج از آن مرتبط می‌شود. حرم مطهر رضوی نیز از دو طرف (جنوب و شرق) به وسیله دربهای طلاکاری شده به رواق‌‌ها راه دارد و از دو طرف دیگر، (شمال و غرب) از طریق دو صفه بزرگ، به دیگر رواق‌‌ها و مسجد بالاسر مرتبط است.

معرفی صحن های حرم امام رضا

به فضاهای باز اطراف مرقد منور صحن میگویند که در مجموع ۹ صحن در حرم امام رضا (ع) ساخته شده است که هر کدام از این صحن ها ، ویژگی و حال و هوای خاص خود را دارا میباشند. در ادامه معرفی قسمت های مختلف حرم امام رضا ،به معرفی صحن های این حرم نورانی میپردازیم. با ما همراه باشید.

صحن انقلاب اسلامی حرم امام رضا (ع)

صحن عتیق که گاه صحن کهنه خوانده می‌شود و در دوره جمهوری اسلامی صحن انقلاب نام گرفت، در شمال حرم مطهر رضوی قرار گرفته است.
شالوده صحن عتیق به دستور «امیرعلیشیرنوایی» وزیر دانشمند و فرهنگ‌پور «سلطان حسین بایقرا» از شاهان سلسله تیموری پی‌ریزی شد و حدود ۱۵۰ سال بعد به وسیله شاه عباس صفوی گسترش یافت.

صحن عتیق همان صحنی است که پنجره ای دارد به وسعت دل های عاشق زائران علی بن موسی الرضا (علیه السلام). پنجره ای به وسعت نور. زائران و مجاوران به آن پنجره فولاد می گویند. اینجا همانجایی است که صدای نجوای دل زائران با امامشان طنین انداز می شود؛ این صحن ۴ ایوان دارد و سه ورودی. 
ایوان های صحن انقلاب:
در این صحن، چهار ایوان وجود دارد:  ایوان طلا، ایوان عباسی، ایوان ساعت، ایوان نقاره
به غیر از ایوان طلا، سه ایوان دیگر صحن، هر یک به یکی از بست ‌‌های شیخ طوسی، شیخ طبرسی و شیخ حر عاملی راه می یابند.

  • ایوان طلا یا ایوان نادری (ایوان جنوبی)

این ایوان به ‌دستور امیر علی‌شیر نوایی وزیر سلطان‌حسین بایقرا در سال ۸۷۲‌ق ساخته شد. چون بدنۀ ایوان در زمان نادرشاه به ‌سال ۱۱۴۸‌ق با خشت ‌های طلا طلاکاری شده است، به ایوان نادری نیز معروف است.

  • ایوان عباسی (ایوان شمالی)

در سال ۱۰۲۱‌ق بنا شده است. این ایوان که روبروی ایوان طلا قرار دارد به بست شیخ طبرسی راه می یابد.

  • ایوان ساعت (ایوان غربی)

ساعت بزرگی روی آن قرار دارد که در حدود سال‌ ۱۳۳۶‌ش نصب شده است. ایوان ساعت به بست شیخ طوسی راه می یابد.

  • ایوان نقاره (ایوان شرقی)

 این ایوان ۲۶ متر ارتفاع دارد و  به بست شیخ حرعاملی راه می یابد.
جهت رفاه حال بیشتر زائرین در این صحن دفتر پیداشدگان، دفتر نذورات، دفتر پاسخگویی به سؤالات شرعی برادران، دفتر پاسخگویی به سؤالات شرعی خواهران، وضوخانه خواهران، دفتر امانات نقدی و اشیاء ارزشمند و فوریتهای پزشکی نیز قرار دارد که به صورت شبانه روزی در حال خدمت رسانی به زائران علی بن موسی الرضا (علیه السلام) هستند.

 

صحن آزادی حرم امام رضا (ع)

از دیگر نام صحن های حرم امام رضا (ع) صحن نو که امروزه به آن صحن آزادی می گویند در قسمت شرقی حرم مطهر واقع شده این صحن در سال ۱۲۳۳ به دستور فتحعلی شاه قاجار ساخته شده است و ایوان آن در سال ۱۲۸۲ق به امر ناصر الدین شاه طلا کاری گردید. صحن نو دارای چهار ایوان است که از آن میان ایوان طلا از همه معروف تر می‌باشد.
ساختمان این صحن دلنواز و باشکوه که در جانب شرقی حرم قرار دارد، در سال ۱۳۲۳ هجری قمری، به روزگار سلطنت فتحعلی‌شاه قاجار آغاز شد و تزئین و تکمیل آن در دوره نوادگان وی یعنی محمدشاه و فرزندش ناصرالدین شاه قاجار صورت پذیرفت.
برای ورودی از این صحن شما می توانید از بست نواب به این صحن برسید ,البته از مسیر های دیگه هم می توان وارد این صحن شد که راحترین مقصد از بست نواب می باشد.این صحن پس از انقلاب صحن آزادی خوانده شد.این صحن آبشار زیبایی دارد که در ایام سال با گل های زیبا آن را تزیین می کنند و صفای خاصی دارد.

صحن جمهوری اسلامی حرم امام رضا (ع)

صحن جمهوری اسلامی که در غرب حرم رضوی واقع شده، در سال ۱۳۶۸ هجری شمسی گشایش یافت. برفراز دو ایوان شمالی و جنوبی صحن جمهوری اسلامی دو مناره با ارتفاع ۳۲ متر قد برافراشته‌اند و ایوان شرقی صحن نیز طلاپوش شده است.
اگر از بست شیخ طوسی وارد بارگاه بشوید به راحتی صحن رو به روی شما صحن جمهوری اسلامی است.خیابان آیت الله شیرازی که به بارگاه می رسد در روبه رو ی این صحن است که در سمت راست ورودی این صحن ساختمان دستشویی قرار دارد.این صحن آبشار زیبایی دارد همچنین ساعت خورشیدی حرم هم در این صحن و یک سقاخانه شبیه به سقاخانه صحن انقلاب دارد که طلا کاری نشده است.
آرامگاه « شیخ بهایی » در مکانی میان این صحن و صحن آزادی واقع شده است. صحن امام خمینی در سالیان اخیر ساخته شده و از شمال به تالار تشریفات رواق‌های « شیخ بهایی، دارلعباده، دارالزهد » و صحن آزادی، از مغرب به مسجد گوهرشاد از مشرق به ساختمان موزه و از جنوب به صحن جامع رضوی و صحن قدس منتهی می‌گردد. دو گلدسته و آبنمایی به وسعت ۴۰۰ متر مربع از متعلقات این صحن به شمار می‌رود.

صحن قدس حرم امام رضا (ع)

این صحن، کوچک‌ترین صحن آستانه و نخستین صحنی است که پس از پیروزی انقلاب ساخته شد و بنای آن سرآغازی بود بر جنبش صحن‌سازی و کاشی‌کاری در آستان قدس رضوی. صحن قدس در پشت ایوان مقصوره مسجد گوهرشاد قرار گرفته و از شرق به صحن موزه، از غرب به بست شیخ بهایی و از جنوب به صحن جامع رضوی محدود می‌شود.
این صحن حدود ۵۰۰۰ متر مربع وسعت دارد، در وسط آن سقاخانه‌ای زیبا با نمای بیت‌المقدس که به احترام امام هشتم (ع)، ابعاد آن دقیقاً یک هشتم ابعاد اصلى قدس است و سعى شده است تا در عمارت آن نیز تشابهات بسیارى با ساختمان قدس شریف رعایت شود، تا باشد که نام و یاد قبله نخستین و اشغال شده مسلمین را در اذهان زنده کند، گنبد این سقاخانه، مطلّا و در داخل آن منبع آبى با گنجایش شصت هزار لیتر آب جاسازى شده است.صحن قدس دارای یک ایوان موسوم به ایوان قبله است که ۱۵۰ متر مربع وسعت دارد.

صحن هدایت حرم امام رضا (ع)

این صحن با وسعت ۱۶۴۱۴ متر مربع در ضلع شمال شرقی اماکن متبرکه جای دارد، از سوی شمال شرقی به بنیاد پژوهش‌های اسلامی، مدرسه علمیه و سردر طبرسی و از جنوب غربی به دانشگاه علوم اسلامی رضوی و بست شیخ طبرسی و مهمانسرای حضرت و از سوی جنوب و جنوب شرقی به ساختمان اداری دانشگاه علوم اسلامی رضوی و پیر پالاندوز و سردر نواب صفوی منتهی می‌شود.

صحن جامع رضوی حرم امام رضا (ع)

صحن جامع رضوی جایی که مهم‌ترین مراسمات و اجتماعات مذهبی و مردمی در آن اتفاق می‌افتد. سخنرانی‌های رهبر عزیز و فرزانه حضرت آیت الله خامنه‌ای درسال نو در این صحن برگزار می‌شود تا لحظاتی ماندگار از دیدار مردم با رهبرشان، از این محل در لنز دوربین ها و یادها ثبت شود.
صحن جامع رضوی که بعنوان بزرگترین صحن حرم مطهر شناخته شده است، با مساحت ۱۱۷۵۸۴ مترمربع در ضلع جنوبی روضه منوره قرار دارد. صحن جامع رضوی ظرفیت گنجایش ۷۰۰۰۰ نمازگزار را دارد.
ورودی‌‌های فرعی نیز صحن جامع را به رواق امام خمینی(ره)، صحن قدس و بست شیخ بهایی مرتبط می‌کند.
در ضلع‌های صحن جامع، سه ایوان و سر در بزرگ «ایوان ولی عصر» در ضلع جنوبی، «باب الکوثر» در ضلع شرقی و «باب الغدیر» در ضلع غربی ساخته شده که در دو طرف هر ایوان دو گلدسته مرتفع قامت کشیده است. این صحن به عنوان وسیع‌ترین صحن، ۳۶۳ متر طول و ۱۶۷ متر عرض دارد.
ضلع قبله در این صحن اهمیت دارد، برای همین ایوان و گلدسته‌‌های آن بزرگتر از دو ایوان دیگر ساخته شده‌اند. گلدسته‌‌های ضلع قبله هر کدام ۷۰ متر و گلدسته‌‌های دیگر هر کدام ۵۷ متر ارتفاع دارند که بلندترین گلدسته های حرم مطهر به شمار می‌روند. سر در شرقی صحن، سطح ۴هزار و ۶۸۲ متر مربع و سر در غربی آن، سطح۴ هزار و ۳۷۳ متر مربع را در برگرفته است.
صحن جامع رضوی در مجموع ۶ مناره و ۳ ایوان دارد. با توجه به وسعت صحن جامع در فصل تابستان و نوروز و روزهایی که حجم زائران بیشتر از زمان های عادی است، برنامه‌‌های اصلی آستان قدس رضوی از جمله سخنرانی سالانه‌ نوروزی مقام معظم رهبری یا ریاست جمهوری و نمازهای جمعه در این صحن برگزار می‌شود.
این صحن خلوتگاه بسیاری از زائرانی است که با پهن کردن سفره دلشان روی قالی‌های قرمز حرم یا تکاندن غمهایشان زیر یکی از ایوان‌ها، بخشی از وجودشان را جایی در صحن جامع رضوی جا گذاشته‌اند، به امید اینکه باز طلبیده شوند.

صحن کوثر حرم امام رضا (ع)

صحن کوثر حرم اقا امام رضا (ع) از دیگر صحن های این بارگاه جدید تر ساخته شده است که تمام کاشی های آن مزین به نام مبارک حضرت فاطمه (سلام الله علیها) می باشد.اگر می خواهید به صحن کوثر بروید می توانید از باب الرضا واردصحن جامع شده و سپس از آن طریق به صحن کوثر بروید یا می توانید از طریق ورودی خیابان شهید نواب صفوی ( پایین خیابان )، وارد حرم شده و سپس قبل از ورود به صحن آزادی، به سمت چپ بپیچید و وارد صحن کوثر شوید.در صحن کوثر هم موزه امام رضا (ع)می باشد.
صحن کوثر در زاویه شمال شرقی صحن جامع رضوی و جنوب شرقی اماکن متبرکه جای دارد، زیربنای آن ۱۵۲۶۶ متر مربع، مساحت ۱۰۲۶۸ متر مربع و مساحت غرفه‌‌ها ۴۹۵۸ متر مربع است. این صحن از منتهی الیه جنوب غربی خود به صحن جامع، از ضلع جنوب غربی به باغچه مرتفع و بلوک B شرقی محدود است و از شمال شرقی، به سر در نواب صفوی منتهی می‌شود، در ضلع غربی آن، رواق جدید امام خمینی (قدس سره) و صحن آزادی قرار دارد.
سازه اصلی صحن، فلزی، بتنی است و نمای صحن، سنگ، آجر و کاشی معرق است، راه یافتن به این صحن از خیابان شهید نواب صفوی، صحن هدایت و صحن جامع رضوی امکان دارد.

صحن غدیر حرم امام رضا (ع)

یکی دیگر از صحن های حرم اقا امام رضا(ع) صحن غدیر می باشد که شما می توانید بعد از ورودی از درب باب الجواد(ع) سمت چپ به صحن غدیر وارد شوید و همچنین بعد ورودی از بست شیخ طوسی سمت راست بروید و به صحن غدیر برسید که در انتهای این صحن بعد از خروجی به ساختمانی میرسید که سرویس بهداشتی ها قرار دارند.در ایام تابستان این صحن بیشتر مراسمات را بصورت عربی برگزار می کنند .یکی دیگر از تفاوت های این صحن آبشار متفاوت این صحن می باشد که نسبت به صحن های دیگر حرم است.صحن رو به این غدیر,صحن جمهوری اسلامی می باشد.
صحن غدیر با ۱۴۴۱۴ متر مربع زیربنا، در ضلع غربی صحن جامع رضوی و جنوب غربی اماکن متبرکه قرار دارد، مساحت آن ۹۰۹۲ متر مربع و مساحت غرفه‌‌های آن ۵۳۲۲ است، صحن غدیر از شرق و همچنین از ضلع جنوبی به صحن جامع (باغچه مرتفع و بلوک غربی)، از ضلع غربی به مجتمع تجارتی خدماتی غدیر (سرویس بهداشتی غربی)، از ضلع شرقی به صحن جمهوری اسلامی و از شمال غربی به سر در شیرازی منتهی می‌شود.

 

وضعیت آب و هوا مشهد
بروزرسانی: پنجشنبه ۰۹ فروردین ۱۴۰۳ ساعت ۱۱:۴۱

وضعیت آب و هوا مشهد:04d
۳.۸۳ km/h
پنجشنبه
ابرهای پارچه پارچه شده
۷.۹۷
جزئیات هواشناسی مشهد

۱۰۲۳
سطح دریا:
جنوب شرقی
جهت باد:
۳.۸۳ km
سرعت باد:
۱۰۰۰۰
میزان دید:
۷۶
رطوبت هوا
۱۰۲۳
فشار هوا: