پارک آبشار مهدیشهر

شهرستان مهدیشهر

 طبیعت شهرستان مهدیشهر در استان سمنان ظرفیت قابل توجهی برای جذب گردشگران در زمینه انواع خوردنی‌ها، مکان‌های سیاحتی، نوع زندگی عشایری، تنوع محصولات کشاورزی، طبیعت بکر کوهستانی و آثار تاریخی دارد که هیچ مسافری را از این همه لذت دست خالی بازنمی‌گرداند.

مهدی‌شهر که در گذشته به آن سنگسر می‌گفتند، از شهرستان‌های استان سمنان است که تاریخی کهن دارد و سابقه تاریخی آن به پیش از اسلام و هزاره دوم قبل از میلاد می‌رسد. چنان که گیرشمن، باستان شناس فرانسوی در کتاب مشهور خود به نام ایران آورده است: آریایی‌ها از هزاره دوم و سوم پیش از میلاد برای یافتن چراگاه‌های بهتر و بیشتر به ایران روی آوردند و سپس در یک هجوم عمومی آن‌ها به ایران و اشغال این سرزمین از شاخه بزرگ خاوری آریایی‌ها، یک شاخه کوچکتر منشعب و تا دامغان پیش آمده و بومیان آنجا را از میان بردند.

پارک آبشار مهدیشهر

پارک آبشار مهدیشهر سمنان با مساحت بیش از ۶ هکتار در پایین دست میدان شهداء این شهر قرار دارد. این پارک در دامنه کوهی به نام ظهر تاسوعا، در مرکز شهر سنگسر بنا شده است. این پارک شامل استخر ( مجهز به ۵ عدد قایق جهت قایق سواری) ، آبشار مصنوعی ، سینما روباز ، آلاچیق ، قهوه خانه سنتی ، بخش سوارکاری با کالسکه، برج های نوری ، پروژکتور, تندیس حیات وحش ، احداث پله جهت دسترسی به بالای کوه و احداث جاده سلامت و میباشد.

 

آلاچیق ها و بخش های مختلف پارک بوسیله پلکان با یکدیگر در ارتباط هستند , این پله ها از پایین پارک آغاز شده و تا بالاترین قسمت کوه تاسوعا امتداد می یابد. بر فراز این کوه یک مکان مذهبی و یک بنای تاریخی وجود دارد . بدلیل قرارگیری پارک در مرکز شهر، تماشای بخش شمالی شهر و حسینیه المهدی بر فراز کوه تاسوعا خالی از لطف نیست. زیباترین مناظر پارک آبشار را آبشارهای مصنوعی آن تشکیل داده است بطوری که از فراز کوه سرازیر شده و در مسیر خود از کنار پله ها می گذرد و از روی صخره ها به پایین می ریزد. چشم انداز زیبای پارک و صدای ریزش قطرات آب از صخره ها ، محیط پارک را به محیطی مصفا و دل انگیز تبدیل نموده که چشم هر بیننده را خیره می کند. پیکره آرش کمانگیر از دیدنی های این پارک است که به دست حبیب دانایی فرد هنرمند مهدیشهری در بالاترین قسمت آن ساخته شده است.

این پارک دارای دو دریاچه مصنوعی، ۳ آبشار مصنوعی، پارک کودک و پارکینگ است. زیباترین مناظر پارک آبشار را آبشارهای مصنوعی آن تشکیل داده است بطوری که از فراز کوه سرازیر شده و در مسیر خود از کنار پله ها می گذرد و از روی صخره ها به پایین می ریزد. همچنین پیکره آرش کمانگیر از دیدنی های این پارک است که به دست حبیب دانایی فرد هنرمند مهدیشهری در بالاترین قسمت آن ساخته شده و غار دربند سنگسر (مهدی‌شهر) از غارهای جالب و دیدنی برای گردشگران و محققان سابقه تاریخی این شهر به قبل از اسلام و حتی به زمان سلسله‌های پیشدادی می‌رسد. در شاهنامه فردوسی از سنگسر که همان سکسر یا سکسار باشند سخن رفته‌است. در روایات ملی و حماسه‌های ایران نیز از سکسر و سکساران یاد شده. همچنین به سگساران در چندین جا از شاهنامه فردوسی اشاره شده‌ است.

سوغات مهدیشهر

مهدیشهر، شهر فرآورده‌های لبنی/ از «آروشه»و«چیکو» تا پاپوش «دوندی»

كارشناس مردم شناسي اداره كل ميراث فرهنگي، صنايع دستي و گردشگري استان سمنان در ادامه بهترین سوغات شهرستان مهدیشهر را فرآورده‌های دامی و لبنی دانست و گفت: امروزه بالغ بر ۲۰ نوع فرآورده‌ی لبنی در مهدیشهر و توسط عشایر ایل سنگسر تولید می‌شود، ماست، کشک، پنیر، آروشه، کره محلی و چیکو و... از معروف‌ترین سوغاتی‌های امروز این منطقه خوش آب و هوای استان سمنان است.

آرشه یا آروشه سنگسر نوعی فرآورده شیری سنگسر است. آرشه مهم ترین محصول سنگسر است که در هیچ جای جهان نمونه مشابه آن دیده نشده است. تهیه آرشه کار بسیار ظریف و وقت گیر است .

آرشه در واقع تفت دادن نوعی پنیر است و بسیار مقوی است و نگهداری آن نیازی به یخچال ندارد همچنین مشتقات آن نیز مصرف دارویی دارد. برای تهیه ارشه مقدار پنیر با کمی روغن وناچیزی ارد و زردچوبه ویا زعفران ویا بجای پنیر از لور که رادرحین تفت دادن و وردادن با حرارت پایین بمدتی محصول طلایی گردد .

خوشمزه هایی از دیار کویر

آرشه محصول نهایی فرایند سرخ کردن پنیر که تقریبا هیچ رطوبتی از ان به جا نمانده و کاملا سرخ شده رنگ ارشه معمولا زرد متمایل به سرخ است .

چمشک یا دوندی نیز که یک نوع کفش با پاپوش چرم است، از مهم‌ترین سوغاتی‌های مهدیشهر است، پارچه‌های ابریشم، پارچه‌های سوزن‌دوزی شده و ظروف چینی نقشدار از دیگر سوغاتی‌ها و صنایع‌دستی شهر مهدیشهر است.

آداب و رسوم مهدیشهر

آداب و رسوم سنگسریها در ایام نوروز:

سنت نوروزی خوانی

چند روز مانده به عید نوروز جوان ها با پوشیدن لباس محلی جلو درب اقوام و خویشان رفته و با کوفتن درب از صاحبخانه اجازه خواندن اشعار نوروزی می گیرند و اینگونه شعر خوانی خودشان را شروع می کنند:

سی سلام و سی علیک مشتی جون سلام علیک مشتی جون مهربون

تو نسته تالار میون هاده ته نوروزی خون

بواژه خونا بدون و... الهی ته کرکو مورغنه حاکره ته پسو هزار ببون

که معنی فارسی آن این است:


سی سلام و سی علیک مشهدی جانم سلام علیک مشهدی جان

مهربان شما نشسته اید در تالار منزل هدیه بده به نوروزی خوانان تا

بگویند ممنون و متشکر و ...


در آخر اشعار دعا به این مضامین دارند: 


به حق خدای ... بزرگ گوسفندان شما هزار و زیاد بشوند و هر روز مرغ شما تخم کند.


بعد از پایان نوروزی خوانی معمولاً صاحبخانه بستگی به سخاوتش از خانه بیرون می آید با پرداخت پول و همچنین آجیل، شیرینی و تخم مرغ رنگ آمیزی شده از آنان پذیرایی می نماید.

حضور در قبور اموات و امامزادگان

یکی دیگر از آداب خوب که تا کنون ادامه دارد حضور مردم در سر قبور اموات، شهدا و امامزادگان است که معمولاً در شب عید و روز عید انجام می گیرد و با آوردن گل و خواندن قرآن و ادعیه از درگذشتگان خود یاد می کنند ومعمولاً نان شیرینی مخصوصی به نام گولاچ که از قبل پخته اند از مهمانان پذیرایی می کنند.

آوردن سبزه و آب در ساعات اولیه تحویل سال به منزل

از دیگر رسومات خوب در مهدیشهر این است که یک نفر از خانواده که قدم اش برای اهل منزل مبارک است قبل از ساعت تحویل سال از خانه خارج شده و سبزه تازه را که نشانگر طبیعت و سرسبزی و نشاط است از صحرا و دامنه ها تهیه می کند و با حضور در اماکن مقدس مثل مسجد، حسینیه ها و امامزاده ها ظرفی را آب می ریزد و در زمان تحویل سال با خواندن دعا وارد منزل می شود سبزه و آب را به سفره هفت سین اضافه می نماید این شخص را که هرسال این کار را انجام می دهد «سالی» می گویند.

دید و بازدید اقوام و خویشاوندان در روز اول و تعطیلات عید

خانواده ها معمولاً با پوشیدن لباس های نو در این ایام به دیدن اقوام و خویشاوندان، پدربزرگ و مادربزرگ می روند وهر یک از خانواده ها به تناسب سلیقه با تهیه سفره عید که در آن معمولاً نان شیرینی گولاچ، انواع نان محلی سنگسری،هفت سین و انواع لبنیات سنگسری تزئین گردیده از مهمانان نوروزی پذیرایی می کنند و معمولا بزرگترها با دادن هدیه پول به کودکان و یا تخم مرغ محلی که قبلاً رنگ آمیزی شده بر خوشحالی آنان می افزایند بعضی از خانواده ها نیز با پخت برنج مخصوص عید که معمولاً با گوشت و یا ماهی و دیگر مشتقات همچون اسفناج، آلو، به، گزر، چغندر، سیب زمینی و ... می باشد از مهمانان نوروزی در صبح یا ظهر و شب در سر سفره هفت سین پذیرایی می کنند.

سیزده بدر در روز ۱۳ فروردین

در روز ۱۳ فروردین که روز طبیعت نیز بخود گرفته شهرستان مهدیشهر میزبان مهمانان زیادی از دیگر شهرهای استان می باشد. در این روز معمولاً به صورت گروهی به دامنه طبیعت به شهرهای شهمیرزاد، درجزین و دیگر مناطق سرسبز و جویبارها شهرستان می روند و با پختن غذاهای سنتی و بازی محلی این روز را در کنار یکدیگر سپری می کنند.
از جمله بازی هایی که در این روز انجام می گیرد هفت سنگ، لی لی لم پا، کرد به سی و یوزدکولو یعنی گردو بازی است.
در این روز معمولاً سبزه ای که در اوایل عید تهیه شده را به دور می اندازند و ظروف کهنه ای همچون کوزه و ... که به درد نمی خورد را می شکنند و در روز چهاردهم فروردین قبراق و سرحال شروع کار و فعالیت سال جدید را از سر می گیرند.

«« سال نو خاد سازگار بو »»
 سال نو بر شما سازگار و مبارک باشد

آداب و رسوم سنگسریها در شب یلدا:

یلدا واژه ای سریانی است که به زبان تازی تولد و میلاد و به زبان پارسی زایش معنا می دهد که آخرین شب پاییز و نخستین شب زمستان و یا درازترین شب سال را گویند و فردای آن شب آغاز چله بزرگ زمستان است.

واژه یلدا به زبان پارسی به معنای زایش است بنا به آنچه در تاریخ و فرهنگ ها آمده، در اصل جشن پیدایش میترا یا مهر بوده است که در دنیای آیین مسیح آن را با میلاد حضرت عیسی برابر کردند اگرچه در حال حاضر آغاز تقویم قمری و تولد مسیح را پنج روز بعد می دانند. 

این شب در نزد ایرانیان باستان گرامی داشته می شد و برای دوری از نامبارکی آن را با جشن و سرور همراه می کردند. ایرانیان شب و تاریکی را نماد اهریمن و روز و روشنایی را نشان اهورامزدا می دانستند.

در شب «یلدا» نخستین شب زمستان یا شب پایانِ ماه آذر که بلندترین شب سال است، مهرپرستان گمان داشتند که دیگر خورشید از افق( مشرق) سر بر نخواهد آورد بدین خاطرمهر پرستان چون دیدند فردای آن روز با وجود درازی شب باز خورشید سر برآورد از این رو آن روز را زادروز مهر پنداشتند و جشن گرفتند و این جشن را «ناتالیس انویکتیوس» یعنی جشن خورشید دادگری نامیدند.

همچنین نویسندگان و سرایندگان اشعار بلندی زلف یار و سیاهی خال رخسار و درازی دوری های دلدار را به شب یلدا وصل می کنند.

درفرهنگ مردم مهدیشهر و ایل سنگسری نیز موی سیاه دخترکان را به شب تاریک وبلندای زلف را به طولانی شدن شب میدانند ودر این شب مراسم ( یلدایی ) بر پا میکنند.

از آداب و رسوم شب یلدا(شو یلدا یا شو چله) در بین ایل سنگسری، رسم بر این بود که خانواده داماد برای خانواده عروس در سال اول آشنایی لباسهای گرم زمستانی اهم از «سگیرا، پشودسمال و مکنه، کژین شوی و تیرمن کت ودامن به همراه چکمه» برای عروس و پارچه هایی برای تمامی اعضای خانواده عروس تهیه کرده و به همراه انواع میوه های فصل و میوه های صندوقی و انواع خشکبار وتنقلات و ظروف چینی، مسی وکریستال را می آورند.

عروس به همراه مادرش نیز هفت نوع غذا را تهیه کرده و دو خانواده با هم میل می کردند.

سپس در دور هم نشینی تفال به حافظ می زنند و اشعار امیری، کتولی، مازنی و سنگسری را می خوانند و آسنک های محلی را بازگو می کردند به مشکلات یکدیگر واقف می شدند و به دنبال چاره بودند.

 یکی از قصه های که از ایران باستان در نزد زنان و مردان ایل سنگسری حفظ شده قصه خورشید و ماه ( آسنک مونگ و خور) شب یلدا است.

بسیاری از این رسم ها هم اکنون نیز پابرجاست و خانواده ها این سنت را به جا می آورند.

مشاهیر و مفاخر شهرستان مهدیشهر (ایل سنگسری)

مشاهیر ایل سنگسری بسیار زیاد هستند که از آن میان می توان به حبیب دانایی فر سنگسری، رضا درخشانی، حبیب درخشانی، مجید درخشانی، حسین تورانیان، احمد نادعلیان، قربانعلی صلواتیان اشاره نمود.

وضعیت آب و هوا مهدی شهر
بروزرسانی: سه شنبه ۲۹ اسفند ۱۴۰۲ ساعت ۰۸:۵۴

وضعیت آب و هوا مهدی شهر:04d
۲.۷ km/h
سه شنبه
پوشیده از ابر
۱۴
جزئیات هواشناسی مهدی شهر

۱۰۱۰
سطح دریا:
جنوب
جهت باد:
۲.۷ km
سرعت باد:
۱۰۰۰۰
میزان دید:
۳۱
رطوبت هوا
۱۰۱۰
فشار هوا: