مسجد جامع میلان اسکو

روستای میلان از جمله روستاهای تاریخی و قدیمی استان آذربایجان شرقی است و در ۲۰ کیلومتری تبریز و همچنین نزدیک شهر اسکو قرار دارد
میلان سابقا روستای مستقلی از توابع شهرستان اسکو بود، اما اکنون جزو محلات شمالی اسکو به حساب می‌آید.اسکو از آبادترین بخش‌های پنج‌گانه حومه تبریز است. اسکو از شمال به تبریز، از جنوب به آذرشهر، از غرب به دهستان ممقان و ایلخچی و ساحل شرقی دریاچه ارومیه و از شرق به روستاهای حومه تبریز محدود می‌شود.روستای میلان برخلاف دیگر روستاهای ایران که با مهاجرت ساکنان به شهرها مواجه شده‌اند، دچار مهاجرت نشده و حتی بر جمعیت آن افزوده شده است.

ساخت و ساز فراوانی در بافت‌های آن صورت گرفته است و حتی آپارتمان‌های چندین طبقه در این روستای به چشم می‌خورد.منبع درآمد اصلی روستائیان در گذشته غالباً باغداری بوده است، باغات فراوان با درختان گردو، فندق، بادام، زردآلو و سیب.ولی اواسط دهه ۷۰ به علت تغییر شرایط آب و هوایی و غالبا سرما زدن درختان، باغداری رو به افول رفته و دیگر منبع درآمد برای اهالی محسوب نمی‌شود.معروف‌ترین بنای تاریخی این روستا می‌توان از مسجد جامع آن نام برد که در دهه ۷۰ بازسازی شده است.

معماری مساجد

 عمق ایوان های سه طرف مسجد (شمال شرق غرب ) به طور دقیق محاسبه شده است به طوریکه در مدت نزدیک به ۴ قرن در طاق ها و گنبد ها هیچ رانش و خللی مشاهده نشده است ایوان ضلع غربی مشرف به میدان و آب نما به طول ۱۶ متر و عرض ۳ متر علاوه بر زیبایی، در تابستان و زمستان موجب اعتدال هوای داخلی مسجد است .
ایوان درحال تخریب بوده و در سالهای ۱۳۷۶- ۱۳۷۷ برای پیشکیری از ریزش و احتمال خطرات جانی جمع آوری و دو باره سازی شده است .
کف ایوان هم تراز کف مسجد و درحدود ۱۲۰ سانتیمتر از میدان بالاتر است از فضای زیر  به عنوان وضوخانه و موتور خانه استفاده میشود در اوائل قرن جاری درشرق مسجد فضایی به ابعاد ۱۶ در ۷ متر با دیوارهای خشتی و روکش آجری و سقف چوبی به عنوان انباری –کف شکن به مسجد دوره صفویه اضافه شده است که هماهنگ با معماری مسجد نبوده و جمع آوری گردید همان فضا با معماری سنتی و  با در دو طبقه که همکف برای کفشکن آبدارخانه - هشتی و طبقه فوقانی برای استفاده بانوان طراحی شده است.
به طور کلی سطوح بخش های مختلف عبارتند از سطح مسجد ۲۵۶ متر مربع ایوان غربی دو طبقه ۹۶ متر بخش شرقی در دو طبقه ۲۲۴ متر مربع که ۲۵۶ متر مربع آن مرمت و ۳۳۰ مترمربع آن بازسازی شده است مناره مسجد به علت عدم ایستایی و تعمیرات نامناسب گذشته مجددا طراحی و اجرا شده است که مربوط به دوره صفویه – دوره قاجار است و این اثر درتاریخ ۱۶ مهر ۱۳۷۹ با شماره ثبت ۲۷۹۲ به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

فیلم مسجد جامع میلان